Rozwój Twojego dziecka w 13 tygodniu ciąży

13. tydzień ciąży to koniec pierwszego trymestru i III miesiąca ciąży. Już powinny kończyć się poranne mdłości i, co ważne, ryzyko poronienia – łożysko produkuje już hormony podtrzymujące ciążę, a Ty powinnaś na nowo poczuć moc energii i sił do działania. Twoje dziecko zmienia się i rośnie z dnia na dzień.

Płód w 13. tygodniu ciąży

Płód osiągnął wielkość ok. 7 cm, czyli całkiem sporej brzoskwini. Jego głowa to wciąż połowa długości ciała – ale pamiętaj, że długość ciała płodu liczy się bez kończyn, ze względu na jego skuloną pozycję. Tułów jednak intensywnie rośnie i proporcje te wkrótce zaczną się wyrównywać. Po porodzie główka noworodka to już tylko 1/4 długości ciała.

Już nie tylko kształt ciała zaczyna przypominać niemowlę. Coraz wyraźniejsze stają się rysy twarzy dziecka, chociaż oczywiście nie da się jeszcze określić, do kogo będzie ono podobne. Coraz wyraźniej widać nos i podbródek, za zamkniętymi oczami pojawiają się tęczówki i źrenice, które pozwalają dziecku odróżniać dzień od nocy. Uszy powoli przesuwają się coraz wyżej i rozchodzą na boki, a w uchu środkowym rozwija się aparat słuchowy. Mózg jeszcze nie rozwinął ośrodka słuchu, ale płód może już „słyszeć” otoczenie przez wibrację wód płodowych. Jeśli już przy nich jesteśmy – wiesz, że dziecko je połyka? W ten sposób ćwiczy m.in. swoje nerki i poznaje nowe smaki – posiada już bowiem wykształcone kubki smakowe. Skąd smak wód płodowych? Ma na nie wpływ, to co zjadasz w ciągu dnia!

Płód staje się też coraz bardziej ruchliwy. Oglądając go na USG można odnieść wrażenie, że są to ruchy świadome – np. kiedy widzisz go ssącego kciuk. Są to jednak niekontrolowane odruchy, dzięki którym maluch uczy się swojego ciała i ćwiczy mięśnie. Kuli się, prostuje, robi miny, marszczy usta.

Jego skóra jest cała pokryta drobnym meszkiem płodowym, tzw. lanugo, który zabezpiecza ją przed wodą. Zniknie przed urodzeniem, chociaż zdarza się czasem, że jest widoczny u noworodków.

Dobra wiadomość dla niecierpliwych rodziców, ciekawych płci – wprawne oko lekarza czasem może już dostrzec narządy płciowe dziecka w przypadku chłopca. Zwykle jednak trzeba poczekać jeszcze ok. 4 tygodnie. Jednak dziecko ma już płeć – jeśli to dziewczynka, posiada już – chociaż jeszcze niedojrzałe – komórki jajowe. Będąc przyszłą mamą córki, nosisz już w sobie cząstki swoich potencjalnych wnuków!

Twoje ciało w 13. tygodniu ciąży

Mamy dla Ciebie dobrą wiadomość. W 13. tygodniu ciąży mijają zwykle zmęczenie i senność. Możesz nawet poczuć niesamowity przypływ energii. Wiele kobiet uważa, że w tym momencie zaczyna się najlepszy okres ciąży – bez porannych mdłości i osłabienia, a jeszcze bez dużego brzucha i wielu późniejszych niedogodności.

Jeśli niecierpliwie wypatrujesz ciążowego brzucha, w 13. tygodniu możesz już zauważyć pierwsze wypukłości, chociaż dla otoczenia będą jeszcze niewidoczne. Wiele zależy jednak od tego, czy jest to Twoja pierwsza czy kolejna ciąża – w kolejnych krągłości pojawiają się szybciej. Wiele zależy też od Twojej budowy ciała i sylwetki. Bez względu jednak na wielkość Twojego brzucha, pojawia się na nim ciemna kreska – linea negra. To skutek podwyższonego poziomu progesteronu. Możesz zauważyć także ciemnienie pieprzyków, piegów i brodawek.

Nie tylko powiększająca się macica może sprawić, że będziesz wkrótce potrzebować nowych ubrań – zwiększa się też poziom tkanki tłuszczowej – powinnaś tyć ok. 0,5 kg tygodniowo. W 13. tygodniu ciąży możesz jeszcze obserwować ostatnie spadki masy ciała spowodowane nudnościami, ale to już zwykle koniec tego etapu.

Ponieważ powiększają Ci się biodra, brzuch, piersi, mogą zacząć się pojawiać rozstępy. W walce z nimi powinny pomóc specjalne kosmetyki i masaże. 

Dolegliwości w 13. tygodniu ciąży

Twoja macica rośnie już szybko i zaczyna naciskać na pęcherz. Zanim się nie uniesie, wizyty w toalecie będą bardzo częste i mogą nieco utrudnić Ci życie oraz jego codzienną logistykę. Może się zdarzyć, że bez dostępu do łazienki wytrzymasz góra 30 minut, więc zaplanowanie zwykłych zakupów będzie stanowić wyzwanie.

Inne dolegliwości, na które skarżą się niektóre przyszłe mamy to np.:
· duszności, 
· spadek libido, 
· wzmożone wydzielanie śliny.

Pamiętaj jednak, że to kwestia indywidualna. U jednych kobiet może nastąpić spadek libido, ale u innych wręcz przeciwnie, życie seksualne może rozkwitnąć na nowo i być bardzo satysfakcjonujące. Korzystajcie więc z chwil, w których jesteście jeszcze tylko we dwoje.

Badania do wykonania

Pierwsze USG masz już z pewnością za sobą – zaleca się wykonanie go do 10. tygodnia ciąży. W 13. tygodniu ciąży czas na wykonanie USG genetycznego, które określi ryzyko wystąpienia wad genetycznych u płodu. Lekarz mierzy wielkość narządów płodu, w ten sposób określając albo wykluczając ewentualne choroby. To całkowicie bezpieczne badanie, które pomoże Ci zyskać spokój, że z dzieckiem wszystko w porządku. Wykonaj je jednak koniecznie, jeśli:
· istnieje ryzyko wystąpienia wad genetycznych (np. chore rodzeństwo dziecka albo choroby w rodzinie),
· ciąża przebiega nieprawidłowo,
· byłaś eksponowana na substancje toksyczne,
· masz ponad 35 lat.

 Takie badanie może wykluczyć m.in.:
· zespół Downa
· zespół Edwardsa,
· zespół Patau,
· trisomię chromosomu X.

W 13. tygodniu możesz już wykonać test papp-a, czyli test podwójny - przesiewowe badanie w kierunku diagnostyki zespołu Downa.

Najwyższy czas na…

Jak już powiedziano, 13. tydzień to czas, w którym maleje ryzyko utraty ciąży, a brzuch zaczyna być widoczny. To więc czas na poinformowanie pracodawcy o Twoim stanie. Pamiętaj, że w ciąży przysługują Ci specjalne prawa. Nie możesz zostać zwolniona, a jeśli posiadasz umowę o pracę na czas określony, która kończy się po upływie 12 tygodnia – zostaje ona automatycznie przedłużona do dnia porodu. Podobnie z zatrudnieniem na okres próbny przekraczający jeden miesiąc. Nie dotyczy to tylko przypadków likwidacji lub ogłoszenia upadłości firmy. Nie możesz pracować teraz w nocy, w godzinach nadliczbowych, nie można Cię też wysłać w delegację bez Twojej zgody.

Ważne jest też to, że pracodawca nie może odmówić Ci zwolnienia z pracy, jeśli tylko w jej godzinach możesz wykonać zlecone przez lekarza badania.

Niezmiennie powinnaś oczywiście dbać o dietę, ale nie przyjmować wcale kalorii „za dwoje”. + 300-500 wystarczy. Ważniejsze od ilości jedzenia są zawarte w nim składniki odżywcze, żelazo, wapń i witaminy.